Memugar patriotisme 1Malaysia

ULANG tahun kemerdekaan ke-52 punya keunikan tersendiri kerana ia sambutan sulung untuk Datuk Seri Najib Tun Razak sebagai Perdana Menteri.

Seruan kemerdekaan kali ini ialah tentang perpaduan. Perpaduan asas pembinaan negara. Kerana itu, apabila Rasulullah SAW berhijrah dari Mekah dan tiba di Madinah, agenda pertamanya ialah mewujudkan perpaduan. Ia antara sesama Islam dan juga penduduk Islam dengan bukan Islam. Gagasan Baginda digelar Sahifah Madinah.

Perdana Menteri mengikut sunah tersebut dan menjadikan perpaduan agenda pertamanya. Gagasan beliau digelar 1Malaysia.

Konsep 1Malaysia seharusnya mengingatkan kita akan kepentingan perpaduan. Penjajah menggunakan strategi "pecah dan perintah" untuk menguasai kita. Bagaimanapun perpaduan menjadi faktor utama yang membolehkan rakyat majmuk negara ini mencapai kemerdekaan.

Dalam tempoh 52 tahun ini, kita telah menempa banyak kejayaan. Pada masa sama, banyak juga cabaran terpaksa kita lalui, termasuk daripada segi perpaduan.

Oleh itu, untuk memastikan perpaduan kekal, malah ditingkatkan lagi, maka menjadi kewajipan kita untuk menghayati konsep 1Malaysia dengan sepenuh dan seutuhnya.

Pada saya, pendekatan utama untuk mencapai matlamat ini ialah pendidikan patriotisme. Memanglah ini bukan perkara baru. Tetapi, satu daripada masalah kita ialah adakalanya kita alpa terhadap perkara yang fundamental. Hanya apabila terhantuk, barulah kita tengadah.

Contohnya, apabila pada akhir 1990-an dahulu kita diasak oleh dua krisis besar, iaitu krisis politik selepas pemecatan Timbalan Perdana Menteri dan krisis ekonomi akibat keruntuhan nilai ringgit. Tidak pernah kita diterjah dua krisis besar sekali gus dengan sebegitu rupa. Maka, kita pun menyuarakan keperluan untuk "balik ke asal" sebagai penyelesaian terbaik dan berjangka panjang.

Balik ke asal seharusnya merupakan "langkah dalaman" iaitu yang memugar keperibadian dan kekuatan sebenar kita. Contohnya, kalau dalam bidang komunikasi ialah memupuk kemahuan untuk berinteraksi dengan orang lain. Tetapi, lazimnya, oleh kerana hendak cepat atau akibat sikap ambil mudah, maka kita mengambil "langkah luaran".

Contohnya ialah dengan mengajar cara-cara berinteraksi. Masalahnya, tidak kira sebanyak manapun dilatih dengan cara-cara berinteraksi, hakikatnya orang yang tidak mahu berinteraksi dengan orang lain tetap tidak mahu melakukannya.

Jika dipaksa juga, maka, ia akan kekok dan mencari jalan untuk memutuskan interaksi itu. Sebaliknya, jika dia berjaya diasuh dengan kemahuan untuk berinteraksi dengan orang lain, maka kalaupun tanpa diajar cara-cara berinteraksi, ia akan belajar sendiri cara-cara tersebut.

Begitu jugalah dengan "langkah luaran" dalam pembangunan negara. Kalaupun ia berkesan, lazimnya, ia hanyalah bersifat sementara. Tidak lama kemudian, masalah yang sama berulang, mungkin bentuk sahaja berbeza. Tetapi, sekiranya "langkah dalaman" diambil, ia akan meninggalkan dampak yang lebih berkekalan.

Contohnya, masalah ekonomi hari ini. Selagi "langkah dalaman" tidak diambil iaitu bagaimana menyelesaikan masalah tamak haloba maka sebanyak manapun "langkah luaran" membantu menyelesaikannya, masalah ini akan berulang kembali.

Oleh itu, sebagai jalan keluar daripada kegawatan pada akhir 1990-an, Majlis Belia Malaysia (MBM) mencadangkan langkah dalaman iaitu pendidikan patriotisme - Patriotisme Alaf Baru. Dari situlah bermulanya kerancakan semula perbincangan dan program patriotisme di kalangan masyarakat.

Kini, pelaksanaan program patriotisme amat menggalakkan, terutamanya untuk belia. Antaranya ialah kurikulum baru mata pelajaran sejarah di sekolah, nyanyian lagu dan deklamasi puisi patriotik di televisyen, nyanyian lagu patriotik di sekolah, Perhimpunan Patriotisme sebagai acara tahunan Kementerian Pelajaran dan Program Latihan Khidmat Negara (PLKN).

Pada saya, 1Malaysia adalah langkah dalaman. Kerana itu, ia wajar dihayati dengan langkah dalaman juga iaitu pendidikan patriotisme. Di samping meneruskan program patriotisme sedia ada, kita perlu kepada pendidikan "Patriotisme 1Malaysia". Ia perlu terdiri daripada empat perkara utama iaitu jiwa, makna, fokus dan terjemahan.

Maksud jiwa di sini ialah jiwa merdeka - bukan jiwa hamba. Ia perlu berasaskan kepada ilmu tentang setiap perkara yang dihadapi dan dilalui. Orang yang memiliki jiwa merdeka akan berfikir, berkata-kata dan berbuat sesuatu dengan berasaskan ilmu. Bukannya dipengaruhi keraguan, mengampu atau dibelenggu cerita hantu.

Daripada segi maknanya, patriotisme tidak berubah, iaitu cinta yang kental dan kekal terhadap bangsa dan negara Malaysia. Tetapi, fokus patriotisme mungkin berubah mengikut masa dan keadaan. Bagi generasi yang melalui pengalaman yang berbeza, fokus patriotismenya mungkin juga berbeza. Walaupun pada hakikatnya ia tetap berpaksi pada makna yang sama.

Bagi generasi zaman penjajahan, fokus patriotisme ialah memperjuangkan kemerdekaan. Selepas itu, fokus patriotisme ialah mengisi kemerdekaan. Bagi yang melalui zaman konfrontasi, fokusnya ialah mempertahankan kedaulatan Malaysia yang baru dibentuk.

Bagi yang pernah melalui Tragedi 13 Mei, fokusnya ialah meningkatkan perpaduan rakyat. Bagi kegawatan ekonomi, fokusnya ialah mempertahankan kedaulatan ekonomi negara. Apakah pula fokus patriotisme kita hari ini? Jawabnya ialah menjayakan konsep 1Malaysia. Kita perlu menghayati tiga teras, empat nilai murni dan lapan nilai aspirasi yang digariskan.

Perkara keempat dalam Patriotisme 1Malaysia, ialah terjemahan yang tepat dalam kehidupan sebenar, supaya kita tidak mengambil pendekatan yang memudah-mudahkan atau tersasar daripada landasan sebenar.

Contohnya, 1Malaysia tidak bermakna menolak kewujudan dan pengakuan terhadap asal usul kaum yang sedia ada. 1Malaysia tidak akan menjadi lebih mantap hanya kerana kita tidak lagi menjadi Melayu, Cina, India, Iban, Kadazan dan sebagainya. Sebaliknya, tanpa kaum-kaum tersebut, 1Malaysia tidak wujud lagi.

Pendidikan patriotisme harus mempunyai dua objektif. Pertama, ialah meningkatkan jiwa merdeka dan makna patriotisme. Dan kedua, ialah menggalakkan rakyat menentukan fokus patriotismenya dan menterjemahkannya ke dalam bentuk sumbangan konkrit terhadap kemajuan, kemakmuran dan kesejahteraan rakyat dan negara.

Pendidikan patriotisme perlu disampaikan dengan bijaksana, terutamanya di kalangan belia. Ini kerana mereka mungkin mempunyai persepsi berbeza terhadap patriotisme. Berbeza tidak menjadikan mereka kurang patriotik. Mereka cuma mahu menterjemahkan patriotisme dengan cara mereka. Patriotisme 1Malaysia perlu meraikan imaginasi mereka.

PENULIS ialah Timbalan Menteri Pengajian Tinggi. - Utusan